Podział majątku – co musisz wiedzieć?

Do podziału majątku dochodzi najczęściej z powodu separacji lub rozwodu, jednakże zdarza się on również w szczęśliwych małżeństwach. Co warto wiedzieć o podziale majątku i jak go dokonać?

Kiedy powstaje wspólnota majątkowa? Do jej powołania dochodzi w trakcie zawarcia związku małżeńskiego. Oznacza to, że wszystkie dobra nabyte odtąd przez oboje małżonków należą do wspólnoty. Nie dotyczy to oczywiście tego, co zostało nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego oraz majątku osobistego.

Do podziału majątku nie wystarczy umówienie się między małżonkami na temat tego, kto i co zabiera. Wszystko musi zostać spisane, a w razie potrzeby należy również skorzystać z pomocy prawnika. Cała czynność podziału majątku odbywa się więc z wykorzystaniem umów i dokumentów.

Ciekawostką jest to, że nie zawsze dochodzi do równego podziału majątku. Jeśli sprawa znajdzie swój finał w sądzie, to ten może orzec, że jeden z małżonków miał większy wkład w rozwój małżeństwa i bardziej się o nie starał, więc to właśnie ta osoba otrzyma większą część majątku. Oczywiście od takiego wyroku istnieje zawsze możliwość złożenia apelacji.

Warto też wiedzieć, że dopóki funkcjonuje małżeńska wspólnota majątkowa, podział majątku jest niemożliwy, ponieważ można go dokonać dopiero z chwilą jej ustania.

Podział majątku po rozwodzie

W Polsce coraz częściej mamy do czynienia z rozpadającymi się związkami małżeńskimi. Nieraz zdarza się nawet tak, że małżeństwo ubiega się o rozwód zaledwie po kilku latach od ślubu. Przez ten czas jednak zdążyli zgromadzić majątek. Co zrobić, aby móc go podzielić?

Najprostszym i najtańszym sposobem dla obu byłych małżonków jest po prostu spisanie stosownej umowy, w której zostaną wskazane przedmioty podlegające podziałowi, a także zostanie określone, co komu się należy. Problemem stają się jednak nieruchomości, ponieważ w ich przypadku konieczne jest spisanie aktu notarialnego. Jednak najbardziej problematyczną ścieżką dokonania podziału majątku jest ten, który odbywa się z pomocą sądu. Do tej kwestii jeszcze wrócimy.

Podział majątku przed rozwodem

Do podziału majątku dochodzi nie tylko po rozwodzie, ale również przed nim. W takim wypadku obligatoryjne jest przeprowadzenie ustanowienia rozdzielności majątkowej, czyli tak zwanej intercyzy. Wtedy ustaje wspólnota majątkowa i od tego momentu każdy z małżonków pracuje na swój majątek osobisty. Małżeństwo może więc podzielić między sobą majątek.

Do automatycznego ustania wspólnoty majątkowej przed rozwodem dochodzi także w przypadku całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, ogłoszenia upadłości czy też śmierci któregoś z partnerów. W przypadku śmierci, współmałżonkowi  należy się jedynie 50% masy spadkowej, a kolejne 50% należy się reszcie spadkobierców, chyba że takowych nie ma – wtedy całość przechodzi na współmałżonka.

Podział majątku wspólnego

Najważniejsze dla małżeństwa, nawet tego byłego, powinno być jednak to, aby wspólny majątek został podzielony sprawiedliwie i spokojnie. Będzie to najprostsza droga do rozwiązania problemów. Każdy z małżonków ma równe prawo do majątku wspólnego. Nierównego podziału może dokonać sąd oraz sami małżonkowie poprzez obopólną zgodę. Warto też wiedzieć, że prawo do majątku wspólnego nie przepada i można się o takowy ubiegać nawet kilka lat po rozwodzie.

Wniosek o podział majątku – jak go złożyć?

Złożenie wniosku nie jest wcale takie trudne. Z odpowiednio sporządzonym wnioskiem udajemy się sądu rejonowego. Wniosek powinien zawierać odpowiednią podstawę prawną i uzasadnienie podziału. Z jego złożeniem wiąże się również uiszczenie przez składającego opłaty.

Ile kosztuje sprawa o podział majątku?

Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową mogą zniechęcić koszty, jakie należy ponieść. Jest to 1000 zł opłaty stałej, chyba że wniosek zawiera zgodny projekt podziału – wtedy opłata stała wyniesie 300 zł. Do tego należy doliczyć wynagrodzenie biegłego, jeżeli taki zostanie powołany, a także koszty mediacji i ewidentnych apelacji. Nie można zapomnieć też o adwokacie lub radcy prawnym. Wszystko oczywiście zależy tutaj od cen, jakie obowiązują w danej kancelarii. Adwokat lub radca prawny mają jednak określone z góry minimalne stawki, które wynoszą od 60 zł do 500 zł przy sprawie o podział majątku. Jednakże kwota ta może wzrosnąć nawet do 7200 zł, gdy wartość majątku wynosi powyżej 200 000 zł.