Co jakiś czas w prasie kolorowej wylicza się rekordowe alimenty, które muszą płacić na swoje dzieci gwiazdy. I tak znany prezenter płaci po 7 tys. zł na każdego z synów, ceniony aktor 14 tys. zł na kilkoro dzieci, a producent telewizyjny 15 tys. zł na syna. O ile gwiazdy o świetnych zarobkach na takie wydatki mogą sobie pozwolić, co gdy z obowiązkiem alimentacyjnym z różnych powodów, np. utraty pracy, nie radzą sobie przeciętni obywatele? Można wówczas poprosić sąd o obniżenie alimentów.
Ile alimentów na dziecko musisz płacić?
Wysokość alimentów na dziecko świadczonych przez rodzica ustala sąd (przeczytaj też tekst: Alimenty na dzieci – jak je uzyskać?). W Polsce średnia wysokość alimentów wynosi blisko 600 zł, ale wobec tego, że każda sprawa jest inna, sąd wysokość alimentów w każdym przypadku ustala indywidualnie, w zależności od „od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego” – jak stanowi art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzinnego (o innych rodzajach spraw rodzinnych przeczytasz na blogu Kancelarii Śledczej). Przy czym przepisy nie określają ani najniższej, ani najwyższej możliwej kwoty, jaką może określić sąd.
A tego, ile alimentów na dziecko należy płacić, sąd nie ustala raz na zawsze. Dopuszczalny jest wniosek o obniżenie alimentów, jak i ich podwyższenie. W praktyce wniosek o zmniejszenie alimentów musi przybrać formę pozwu o obniżenie alimentów.
Przeczytaj też tekst: Zaległe alimenty na dziecko – co zrobić, gdy partner nie płaci?
Pozew o obniżenie alimentów – kiedy możesz go złożyć?
Pozew o obniżenie alimentów złożyć można w oparciu o art. 138 kodeksu, który mówi, że: „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”.
Co „zmiana stosunku” może oznaczać w przypadku żądania obniżenia alimentów? Pozew o alimenty w niższym wymiarze dopuszczalny jest, gdy rodzić zobowiązany do ich płacenia stracił możliwość zapłaty alimentów w określonym przez sąd wymiarze. W praktyce dzieje się tak, gdy osoba taka straciła pracę (np. w wyniku redukcji lub cięć kosztów, a nie zwolnienia dyscyplinarnego czy dobrowolnego odejścia), jej pensja znacznie zmalała w wyniku choroby czy powikłań po wypadku, bo nie jest w stanie pracować tak dużo, musiała zacząć przyjmować kosztowne leki lub poddać się rehabilitacji, przeszła na rentę lub emeryturę, czy nawet, gdy nie ze swojej winy utraciła majątek przynoszący pieniądze, np. w wyniku katastrofy czy kataklizmu pogodowego. Także w przypadku, gdy osoba zobowiązana do płacenia alimentów założy nową rodzinę i ma kolejne dzieci, sąd może przychylić się do wniosku o niższe alimenty, tak, aby każdy potomek otrzymywał od rodzica podobną kwotę.
Ale powody do obniżenia alimentów mogą pojawić się także po stronie dziecka:
- kiedy dziecko znalazło prace, dzięki której może się częściowo utrzymać samodzielnie;
- otrzymuje stypendium czy innego rodzaju świadczenie;
- kiedy otrzymało wysoki spadek;
- koszty utrzymania dziecka zmalały z innych powodów, np. przeprowadzka do tańszego mieszkania, rezygnacja ze studiów.
Wszystkie przywołane argumenty za obniżeniem alimentów trzeba poprzeć dowodami.
Kiedy możliwy jest pozew o uchylenie alimentów?
W praktyce dopuszczalny jest też pozew o uchylenie alimentów w całości. Składa się go w oparciu o przywołany wcześniej art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w przypadku gdy sytuacja dziecka zmieniła się tak bardzo, że nie potrzebuje ono już wsparcia rodzica w formie alimentów, np. jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Albo z drugiej strony, gdy sytuacja rodzica opłacającego alimenty stała się tak zła, że nie jest on w stanie udźwignąć choćby najmniejszego świadczenia. Dodatkowo, w przypadku mężczyzn, można powołać się również na uzyskanie prawomocnego wyroku sądu zaprzeczającego ojcostwu dziecka na rzecz którego płacone są alimenty.
W obu przypadkach – pozwu o obniżenie alimentów i pozwu o ich uchylenie, pozywa się dziecko na rzecz którego alimenty są świadczone. Pozew należy złożyć w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.
Jeśli ktoś uważa, że alimenty na dziecko, które płaci są zbyt wysokie lub po prostu go na to nie stać, możliwe jest ubieganie się o obniżenie alimentów, a w skrajnych przypadkach, nawet o ich całkowite uchylenie. Należy jednak pamiętać, że sąd rozstrzyga sprawę w oparciu o fakty, które trzeba udowodnić.