Groźby karalne – jak się bronić?

Artykuł 190 kk stwierdza, że groźby karalne to przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności do lat 2. Jednak to,  co dokładnie uznaje się za groźby karalne, nie jest już tak oczywiste. Jakie jest postępowanie w przypadku gróźb karalnych, gdzie należy je zgłosić i jak udowodnić? Wyjaśniamy.

Czy groźby są karalne?

Art. 190 KK stanowi:

• 1."Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
• 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego."

Jak więc widać, odpowiedź na pytanie, czy groźby karalne są ścigane z urzędu, jest negatywna. Pokrzywdzony musi sam wystąpić z wnioskiem do organów ścigania, w przeciwnym razie te nie podejmą żadnych działań.

Groźby karalne – przykłady

Aby jakieś słowa można było uznać za groźbę karalną, muszą one spełnić pewne założenia:

• Groźby karalne muszą wzbudzać w odbiorcy uzasadnione obawy spełnienia. Nie oznacza to, że grożący musi mieć faktycznie zamiar wykonania deklarowanych czynów – istotne są natomiast odczucia osoby poszkodowanej. Groźba karalna to czyn wykonany umyślnie – grożący więc musi zdawać sobie sprawę z tego, że budzi strach w drugiej osobie.
• Groźby muszą również dotyczyć popełnienia zbrodni, występku lub przestępstwa skarbowego. Nie można więc uznać za groźbę zapowiedzi popełnienia wykroczenia.
• Odbiorcą takich gróźb musi być też konkretna osoba lub osoby – nie można uznać za groźby zapowiedzi, na przykład, zaatakowania jakiegoś budynku czy instytucji. Nie można też skierować gróźb karalnych wobec osób prawnych czy jednostek organizacyjnych – mogą natomiast otrzymać je ich przedstawiciele. Warto natomiast wspomnieć, że groźba karalna może byś skierowana zarówno do pokrzywdzonego, jak i do osoby mu najbliższej (np. córki czy żony).
• Za groźbę karalną można uznać słowa wypowiedziane czy napisane – ważne, by były wyrażone w sposób zrozumiały dla odbiorcy. Można też za groźby uznać gesty – przykładem będzie wycelowanie pistoletu w stronę drugiej osoby.

A gdzie zgłosić groźby karalne? Można to zrobić ustnie w obecności funkcjonariusza policji. Można też złożyć pisemne zawiadomienie do prokuratury. Przepisy nie precyzują tutaj żadnych dodatkowych wymogów formalnych poza złożeniem zeznań.

Niepokojące poszkodowanego zachowania to nie zawsze groźby karalne. Może to być również stalking. O tym, jak sobie z nim radzić, napisaliśmy w tekście: „Stalking – czym jest i jak sobie z nim radzić?”.

Groźby karalne – jakie wyroki?

Co grozi za groźby karalne? Zgodnie z art. 190 kk karą za groźby karalne może być grzywna, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności – od 1 miesiąca do 2 lat. Kara pozbawienia wolności może jednak zostać warunkowo zawieszona – wówczas sprawca nie trafi do więzienia, jeśli przez wyznaczony okres próbny będzie postępował zgodnie z prawem.

Co grozi nieletniemu za groźby karalne?

Odpowiedzialności karnej podlegają osoby nieletnie po ukończeniu 17. roku życia. Oznacza to, że jedynie one mogą być sądzone za groźby karalne. W wyjątkowych sytuacjach granica wieku może być obniżona do 15. roku życia, jednak groźby karalne nie są uznawane za powód do takiego działania.

Groźby karalne w Internecie

W dobie Internetu coraz częściej ma się do czynienia z groźbami karalnymi na Facebooku czy innych portalach społecznościowych. Prokuratorzy otrzymują bardzo wiele takich zgłoszeń. Takie groźby traktowane są dokładnie tak samo, jak groźby słowne wystosowane w stronę pokrzywdzonego w bezpośredniej rozmowie. Jeśli więc stykasz się z groźbami w Internecie, zadbaj o to, by zrobić screena komentarza czy wiadomości – może on być później dowodem w sprawie. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku gróźb karalnych przez smsy.

Groźby karalne – przedawnienie

W przypadku gróźb karalnych przedawnienie następuje po 5 latach od popełnienia czynu. Jeśli w tym czasie organy ścigania wszczęły postępowanie, to do tego okresu dolicza się dodatkowe 10 lat.

Groźby karalne to przestępstwo, które często jest przez poszkodowanych bagatelizowane i w konsekwencji pozostaje niezgłoszone. Jeśli czujesz się zagrożony przez słowa drugiej osoby, warto, byś zaczerpnął porady prawnej lub od razu skontaktował się z organami ścigania – osoba dopuszczająca się takiego czynu nie powinna pozostawać bezkarna.